ProgWereld: Petroglyphs
Ole Lukkøye – Petroglyphs
Mijn oudoom zaliger was een gerenommeerd expert op het
gebied van Zuid-Amerikaanse en Antilliaanse petrogliefen, prehistorische in
steen gekerfde afbeeldingen met, zo wordt verondersteld, doorgaans religieuze
functies. Hoewel minder bekend bij het grote publiek dan grotschilderingen
(zoals die van Lascaux) zijn petrogliefen niettemin fascinerende
cultuuruitingen uit voorschriftelijke tijden. De Russische band (met Noorse
naam) Ole Lukkøye echter lijkt goed bekend te zijn met het fenomeen: op
sommige van hun eerdere albums staan weergaven van Polynesische petrogliefen,
en hun meest recente album heet zelfs “Petroglyphs” en is versierd met
afbeeldingen van een aantal vermaarde petrogliefen uit onder andere de
Amerikaanse staat Utah.
Ole Lukkøye zelf lijkt op verschillende manieren ook
op dergelijke rotskunst: niet alleen is de band relatief onbekend ondanks de
kwaliteit van het materiaal, maar ook heeft het geluid veel tribal-achtige
elementen (waarbij opgemerkt moet worden dat dit meer een Westers beeld dan een
daadwerkelijke sound betreft). De muziek wil op een bepaalde manier
'prehistorisch' klinken, met veel percussie en drones, zoals bijvoorbeeld Dead
Can Dance ook zichzelf voordoet als een band uit een denkbeeldig vroeger
tijdperk in de muziekgeschiedenis. Naast de psalmodische zang, pulserende
ritmes en de vele langdurig herhaalde thema's bewerkstelligt de band deze
illusie door een eclectisch palet aan niet-westerse geluiden aan te wenden. Zo
worden er Oosterse blaasinstrumenten en Afrikaanse trommels gebruikt en zijn
veel melodieën schatplichtig aan Indiase en Midden-Oosterse muziek – en
inderdaad, ik vermijd hier angstvallig de ridicule term “wereldmuziek”.
Gecombineerd met elementen uit jazz en progressieve rock en moderne
(elektrische) instrumenten zorgen deze niet-westerse invloeden voor een
bijzonder interessant en rijk geluid.
Alle nummers zijn in gelijke mate representatief voor het
album, maar een van mijn favoriete composities is toch wel het relatief korte
Children, met name vanwege het fraaie gebruik van verschillende
blaasinstrumenten, inclusief fagot, trompet en een Indiase slangenfluit, en de
meerlagige percussie, maar ook vanwege de mooie melancholische zang en de
swingend-droevige elektrische gitaar. Het nummer begint relatief eenvoudig, maar
bouwt steeds meer lagen met terugkerende melodieën op, waarbij een
spanningsboog ontstaat die zo uit de postrock zou kunnen komen. De ster van het
nummer is echter fluitist Frol, die met zijn uitgebreide scala aan
blaasinstrumenten een breed spectrum aan klankkleuren weet op te roepen en zo
de compositie voorziet van flink wat diepgang. Samen met multi-instrumentalist
en bandleider Boris Bardash is hij grotendeels verantwoordelijk voor het succes
van de muziek op “Petroglyphs”.
Hoewel Ole Lukkøye al meer dan twintig jaar blijkt te
bestaan en al die tijd behoorlijk productief is geweest, heb ik de band pas met
“Petroglyphs” leren kennen. Deze kennismaking is echter uitstekend bevallen, en
met het internet tot zijn beschikking hoeft de nieuwsgierige mens anno 2011 –
in tegenstelling tot mijn oudoom bij zijn speurtochten naar petrogliefen – zich
niet langer letterlijk dagenlang een weg door de rimboe te banen om zich verder
te kunnen verdiepen in zijn studieobject – gelukkig maar. Ole Lukkøye
verdient namelijk zonder meer de aandacht, en wellicht zijn de andere cd’s van
de band net zo interessant als “Petroglyphs”.
Christopher Cusack
ProgWereld (Nederland), Maart 2011